De verkiezing van Donald Trump als de 47ste president van de Verenigde Staten markeert een ingrijpende wending in de Amerikaanse politiek. Na zijn nederlaag in 2020 wist hij in zijn derde campagne terug te keren naar het Witte Huis. In een verkiezingsstrijd die bol stond van spanning, gingen Trump en Kamala Harris nek-aan-nek.

De verkiezingsstrijd was spannend en volgens de peilingen lagen Donald Trump en Kamala Harris nek-aan-nek. Maar toch was de uitslag er snel. Al snel had Trump een voorsprong en in de belangrijke swing states North Carolina en Georgia. Nadat de televisienetwerken aangaven dat Trump ook Pennsylvania zou winnen was er voor Kamala Harris geen mogelijkheid meer om te winnen. Trump won dan ook alle swing states en de popular vote.

De vraag is nu: waar ging het mis voor Kamala Harris en waarom deed Trump het zo goed? 

De nederlaag van Harris kan op verschillende manieren verklaard worden. Een belangrijk element was haar associatie met het beleid van president Joe Biden. Harris slaagde er niet in om zich voldoende te onderscheiden van de koers die Biden had gevolgd, ondanks de afnemende populariteit van zijn beleid op het gebied van economie en immigratie. In interviews wist Harris geen helder beeld te schetsen van haar eigen visie of van verschillen tussen haar en Biden. Dit gebrek aan duidelijkheid gaf Trump de ruimte om de campagne te domineren met zijn kenmerkende boodschap over een sterker en veiliger Amerika.

Een ander probleem was de late start van Harris’ campagne. Doordat Biden zich pas op het laatste moment terugtrok, had Harris weinig tijd om haar boodschap bij het grote publiek onder de aandacht te brengen. Kiezers wisten misschien wel wie Harris was, maar minder goed wat ze specifiek wilde bereiken als president. Deze beperkte tijd om zichzelf effectief te presenteren zorgde ervoor dat veel Amerikanen haar misschien als een verlengstuk van Biden zagen, zonder eigen unieke visie of charisma.

Harris slaagde er niet in om in de plaatsen waar Biden in 2020 ruim won dezelfde percentages te halen. In geen enkel district of county dat Biden in 2020 won slaagde Harris erin hetzelfde percentage stemmen te halen of het beter te doen. Was Joe Biden dan een betere kandidaat geweest? Dat is niet het geval. De beslissing om zich terug te trekken uit de race was de enige juiste, maar was te laat. Kamala Harris was de enige juiste en logische kandidaat.

Daarnaast speelde er, hoe subtiel ook, nog steeds seksisme mee. Veel kiezers waren mogelijk niet klaar voor een vrouwelijke president, laat staan voor een vrouw van kleur. Harris stond voor een dubbele uitdaging en moest tegen impliciete vooroordelen opboksen. Dit had mogelijk effect op de steun in bepaalde demografische groepen, waar Trump juist sterker scoorde dan verwacht, zelfs onder latino’s, zwarte Amerikanen, joden en zowel hoog- als laagopgeleide mannen en vrouwen.

Met de Republikeinen die de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden houden en de meerderheid in de Senaat veroverde, kan Trump zijn beleid makkelijker doorvoeren. Hij heeft de macht om zijn plannen zonder veel weerstand te implementeren, zoals het herzien van immigratieregels, het beperken van buitenlandse hulp, of het invoeren van importtarieven. Zijn overwinning betekent ook dat hij voorlopig juridisch immuun is voor de rechtszaken die tegen hem liepen. Hij heeft al laten doorschemeren dat hij speciaal aanklager Jack Smith zal ontslaan en mogelijk gratie zal verlenen aan veroordeelden die betrokken waren bij de bestorming van het Capitool.

Dit alles betekent dat Trump tijdens zijn tweede termijn ongetwijfeld een diepgaande impact zal hebben op zowel de Amerikaanse politiek als op het internationale toneel. Zijn beleid kan leiden tot een meer isolationistische koers en ingrijpende hervormingen in de Amerikaanse binnenlandse politiek. Het is echter de vraag of zijn aanpak de diepe verdeeldheid in het land zal dichten of juist verder zal versterken. Trump heeft duidelijk een mandaat gekregen, maar of zijn benadering het vertrouwen in de Amerikaanse democratie en samenleving zal herstellen, blijft ongewis. Wat wel vaststaat, is dat het Trumpisme in volle kracht aanwezig is en dat het Amerika in de komende jaren sterk zal beïnvloeden.

Donald Trump is gekozen als de 47ste president en nu moeten we zien hoe zijn tweede en laatste termijn eruit komt te zien. De grote verdeeldheid zal waarschijnlijk niet verdwijnen.