Het comité voor de Nobelprijs heeft de Nobelprijs voor de Vrede aan de Amerikaanse president Barack Obama toegekend. Volgens het Nobelcomité krijgt Obama de onderscheiding voor zijn “buitengewone inspanningen om de internationale diplomatie en samenwerking tussen volkeren te versterken.” Op de lijst met kanshebbers stonden 205 kandidaten, zo meldt de Telegraaf. Het comité benadrukte de pogingen van Obama om de internationale organisaties te versterken en te pleiten voor nucleaire ontwapening. “Slechts zeer zelden heeft een persoon in dezelfde mate als Obama de aandacht van de wereld weten te trekken en volkeren hoop gegeven op een betere toekomst”, aldus het comité. “Zijn diplomatie is gebaseerd op het idee dat de wereldleiders hun taak uitvoeren op basis van normen en waarden die door de meerderheid van de wereldbevolking gedragen worden.”

Er was dit jaar een recordaantal mensen en organisaties voor de prijs genomineerd: 172 mensen en 33 organisaties, aldus de Volkskrant. Vorig jaar kreeg de voormalige president van Finland, Ahtisaari, de Nobelprijs voor de Vrede. Ahtisaari zei in een reactie dat het duidelijk was dat het Nobelcomité wil aanmoedigen op punten die hij [Obama] ter discussie stelt op het wereldtoneel. “Ik zie dit als een belangrijke aanmoediging”, aldus Ahtisaari tegenover CNN. Kanshebbers voor de Nobelprijs voor de Vrede die vooraf werden genoemd, waren de Zimbabwaanse premier Tsvangirai, een Chinese dissident en zanger van de band U2, Bono.

Barack Obama krijgt de prijs binnen een jaar nadat hij op 20 januari van dit jaar werd beëdigd als 44ste president van de VS. Obama is de derde zittende president van de Verenigde Staten aan wie de prijs wordt toegekend. Eerder kregen Woodrow Wilson (1919) en Theodore Roosevelt (1906) de onderscheiding. Ook Jimmy Carter, president tussen 1977 en 1981, won de prijs, maar kreeg deze pas jaren na zijn presidentschap, in 2002, aldus de Volkskrant. Volgens het testament van de Zweed Alfred Nobel is de vredesprijs bedoeld voor een persoon of instelling die zich op buitengewone wijze inzet voor het bevorderen van vrede en ontwapening. Het Nobelcomité dat de winnaar bepaald bestaat uit vijf mensen. De winnaar ontvangt een gouden medaille, een diploma ongeveer 1 miljoen euro.

Meteen na de bekendmaking door het Noorse Nobelcomité kwam er kritiek. Veel mensen vonden het voorbarig om Obama de prijs te geven. Ook de voorzitter van de landelijke Republikeinse partij (RNC), Michael Steele, bekritiseerde de keuze van het Nobelcomité voor Obama. “The real question Americans are asking is, ‘What has President Obama actually accomplished?’ It is unfortunate that the president’s star power has outshined tireless advocates who have made real achievements working towards peace and human rights. One thing is certain – President Obama won’t be receiving any awards from Americans for job creation, fiscal responsibility, or backing up rhetoric with concrete action”, aldus Steele. Obama is pas 9 maanden de president van de Verenigde Staten en men vraagt zicht af wat Obama bereikt heeft. Obama heeft in deze korte periode nog niet echt concreet resultaat geboekt. Het conflict in het Midden-Oosten is nog steeds niet opgelost, de Amerikaanse troepen zijn nog niet weg uit Irak en de oorlog in Afghanistan is geïntensiveerd. Ook de gevangenis op Cuba, Guantanamo Bay, is nog niet gesloten.

Maar het Nobelcomité heeft gekozen voor Obama vanwege de boodschap van hoop en verandering die Obama tijdens verkiezingscampagne gebruikte. De keuze van de Amerikaanse bevolking voor Obama was een duidelijke breuk met het beleid van George W. Bush, die een zwart-wit beleid voerde. “You either with us, or against us.” Dialoog en diplomatie met “the Axes of Evil”, zoals de regering Bush dat noemde bestond niet. Het Nobelcomité beloond Obama met de prijs vanwege zijn aspiraties en niet vanwege concreet resultaat. De toekenning van de Nobelprijs voor de Vrede is vooral gericht op de toekomst en niet wat in het verleden is bereikt.

Het is afwachten of Obama de hoge verwachtingen, die na het winnen van de Nobelprijs van de Vrede nog hoger zullen zijn, kan waar maken. De druk zal toenemen om met concrete resultaten te komen. Misschien komt de prijs te vroeg, maar het is goede steun in de rug. De vraag blijft of het terecht is dat Obama de onderscheiding krijgt. De geschiedenis zal moeten uitwijzen of Obama de prijs terecht heeft gekregen.

De prijs wordt op 10 december, de sterfdag van Alfred Nobel, in de Noorse hoofdstad Oslo, uitgereikt. Stem ook op de stelling over de Nobelprijs onder de kop Peilingen.