De Democratische partijtop is in paniek. Na de winst van de caucus in Nevada is de senator van Vermont, Bernie Sanders de frontrunner in de race om de Democratische nominatie. Hij won de popular vote in Iowa en won vervolgens de voorverkiezing in New Hampshire.

In Nevada liet Sanders zien dat hij een brede coalitie van kiezers aan zich kan binden. Naast jongeren en blanke kiezers onder de 40 jaar stemde ook zwarte en latino kiezers op hem en zelfs gematigde conservatieve kiezers.

Het Democratische establishment, waar Sanders het tegen opneemt, ziet in Bernie Sanders een potentieel gevaar. De Democraten willen het Witte Huis heroveren. Het belangrijkste doel is om Donald Trump te verslaan. Alle Democratische kiezers zijn het daar over eens. Maar wie het meest geschikt is en de meeste kans maakt tegen Trump daar over verschillen de kiezers sterk van mening. De meeste kiezers denken dat Bernie Sanders de meeste kans maakt, althans als je op de uitslagen in New Hampshire en Nevada afgaat.

Maar de Democratische partijtop denkt daar heel anders over. Zij denken dat de senator van Vermont met zijn radicale linkse plannen geen schijn van kans maakt tegen Trump. En dat zorgt voor een dilemma bij de partijtop. Wat te doen? Als de kiezer Bernie wil, kunnen we die wens dan negeren? Er zijn grofweg twee scenario’s denkbaar.

Om de Democratische nominatie te winnen moet een kandidaat 1.991 gedelegeerden halen. Als Bernie Sanders daar in slaagt, heeft hij normaliter de nominatie op zak. Als het establishment hem dan tegen werkt en op de Democratische onventie toch een andere kandidaat naar voren schuift die meer gematigd is en waarvan de partijtop denkt dat die meer kiezers aan zich kan binden en meer kans heeft om Trump te verslaan, dan heb je de poppen aan het dansen. De kiezers die op Sanders hebben gestemd zullen woedend zijn. Zij zien dat de kandidaat waar op ze hebben gestemd en die de meeste gedelegeerden heeft gehaald niet de nominatie krijgt. De kans is dan groot dat zij op de verkiezingsdag thuis blijven of, nog erger, op Trump gaan stemmen. De Democratische partij kan de wens van de meerderheid van de kiezers niet zo maar negeren.

Waar de Democratische partijtop op hoopt is dat Sanders niet de benodigde 1.991 gedelegeerden haalt. Als andere gematigde kandidaten, zoals Joe Biden, Pete Buttigieg, Amy Klobuchar of Michael Bloomberg lang in de race blijven kunnen zij ook nog gedelegeerden verzamelen. Michael Bloomberg heeft ongelimiteerd geld, dus kan heel lang met zijn campagne door gaan. Maar een lange campagne die duurt tot ver juni is eigenlijk ook niet wenselijk

Als Sanders wel de meeste gedelegeerden haalt, maar niet de meerderheid om de nominatie te claimen dan komen op de conventie de super gedelegeerden in actie. Super gedelegeerden zijn hoge partij officials en hoge Democratische politici en voormalige presidenten. Zij kunnen vrij beslissen op wie ze stemmen. Maar hun macht is flink ingeperkt.

De Democratische partij besloot na de verkiezingen van 2016 de invloed van super gedelegeerden te beperken. Nog voor de voorverkiezingen in 2016 waren begonnen besloten de meeste super gedelegeerden wie ze zouden steunen. Het overgrote deel steunde Hillary Clinton en daarom maakte Bernie Sanders vanaf het begin al geen kans meer op de nominatie. De partijtop had al besloten dat Clinton de presidentskandidaat zou worden. Na de verloren verkiezingen kwam er veel kritiek op de rol en invloed van de super gedelegeerden, vooral vanuit de Sanders campagne, en besloot de partij de rol en het gewicht van super gedelegeerden in te perken.

Maar als Sanders dus niet de meerderheid van de gedelegeerden haalt, zullen de super gedelegeerden hun invloed aanwenden en ga er maar van uit dat het establishment Sanders niet gunstig gezind is. De partijtop zal de super gedelegeerden proberen te overtuigen niet op Sanders te stemmen, maar op de gematigde kandidaat die als tweede achter Sanders is geëindigd, ook al heeft die beduidend minder gedelegeerden. In de New York Times stond een artikel dat de super gedelegeerden bereidt zijn tegen Sanders te stemmen als hij wel de meeste gedelegeerden heeft verzameld, maar niet de meerderheid van 1.991 gedelegeerden heeft. Maar als het establishment dan bepaalt wie de nominatie krijgt, zullen de kiezers die op de senator van Vermont hebben gestemd woedend zijn. Sanders heeft dan wel niet de absolute meerderheid, maar wel van alle kandidaten de meeste gedelegeerden, zo zal hun redenering zijn.

Beide scenario’s zijn niet wenselijk. Een brokered convention, waar nog gediscussieerd wordt en waar nog moet worden beslist wie de nominatie moet krijgen is desastreus voor een partij. De Republikeinen zullen dit ten volle benutten en geeft Donald Trump een voorsprong in de verkiezingsrace.

Dat Democratische partij in zijn maag zit met Sanders is duidelijk. En dat er paniek heerst is begrijpelijk. Het belangrijkste doel is om Trump te verslaan. Alle het andere is daar ondergeschikt aan. En of Bernie Sanders dan de beste keus is, is de vraag. Trump zal de vloer aanvegen met de zelfverklaarde socialist en zijn linkse boodschap, zo is de vrees van de Democratische partijtop. Maar als de kiezers kiezen voor de radicale linkse boodschap die lijnrecht tegenover die van Trump staat, kun je die roep dan negeren en de wens van kiezers naast je neer leggen? Dat is het dilemma waar de Democratische partij mee worstelt.

Dit dilemma staat ook symbool voor de verdeeldheid in de Democratische partij en laat de verschillende stromingen zien. Ook laat het zien welke koers de partij de komende jaren wil gaan varen en wat dat betekent voor Amerika.

Mocht de senator van Vermont de nominatie winnen en president Trump verslaan dan is het nog maar zeer de vraag of Sanders al zijn plannen ook daadwerkelijk kan doorvoeren. Democraten moeten dan de meerderheid in Congres hebben, want met de polarisatie op Capitol Hill hoeft Sanders niet te rekenen op medewerking van de Republikeinen. En dan is het nog maar de vraag of het dan lukt. Veel gematigde Democraten zijn niet bij voorbaat van plan om zijn beleid te omarmen. Ze vinden de plannen van Sanders veel te ver gaan.

De opmars van Bernie Sanders laat zien dat de Amerikaanse (Democratische) kiezer een duidelijk (links) alternatief tegen over het beleid van Donald Trump wil zetten.