Eerste succes en tegenslag voor Biden

Het is tijd voor president Joe Biden om beloftes in te gaan lossen. Het land bij elkaar houden gaat hem, hoe graag hij dat ook wil, niet echt lukken. Dus is het zaak dat hij de komende twee jaar zijn ambitieuze plannen door het Congres voert. De kans op medewerking van de Republikeinen om dat beleid te steunen kan hij wel vergeten. Elke Republikein die ook maar enigszins met Biden wil mee bewegen kan een reactie uit het kamp van de Trump loyalisten verwachten.

Nu de Republikeinen intern zo verdeeld zijn over de koers die ze moeten varen, realiseren ze zich ook dat ze niet zo maar van Donald Trump af kunnen. Op het jaarlijkse conservatieve feestje CPAC werd Trump aanbeden. In een toespraak die vol stond van de hyperbolen, superlatieven en leugens herhaalde Trump nog steeds dat de verkiezingen zijn gestolen en gaf hij aan geen eigen partij op te richten. Waarom zou hij dat doen? Op CPAC bleek dat Trump de partij nog stevig in zijn greep heeft en alle leugens die hij verkondigde ging er bij de bezoekers en zijn aanhang in als zoete koek. Zo lang er Republikeinen zijn die zich aan Trump vast klampen en andere hem liever zien vertrekken, moet Biden nu de kansen benutten.

Biden wilde het minimumloon verhogen naar 15 dollar. Hij had dat opgenomen in zijn omvangrijke American Rescue Plan, het coronasteunpakket, van 1900 miljard dollar. Een duizelingwekkend hoog bedrag. Ter vergelijking: het steunpakket van Barack Obama om de financiële crisis te bestrijden was 800 miljard dollar. Dit laat zien hoe hard de coronapandemie Amerika heeft geraakt. Al meer dan 500.000 Amerikanen zijn overleden aan het virus. Maar de verhoging het minimumloon werd uit dit plan geschrapt. Er was niet voldoende steun voor. Overigens hebben veel staten eenzijdig de verhoging van het minimumloon van 15 dollar ingevoerd. Het American Rescue Plan werd door het Huis van Afgevaardigden en door de Senaat aangenomen, maar zonder Republikeinse steun.

Het American Rescue Plan was een testcase voor Biden. Als het plan het niet had gehaald, was dit een grote nederlaag voor de regering Biden geweest en had Amerika nog langer moeilijkheden gehad met de coronapandemie. Het vaccineren gaat voorspoedig. Biden heeft aangekondigd dat elke Amerikaan voor de zomer een prik kan krijgen. Maar de werkloosheidscijfers zijn een ander verhaal. Nog steeds is de werkloosheidspercentage hoog en zal de regering Biden wellicht nog meer geld steken om de economie weer op gang te krijgen.

Maar president Biden wordt ook met de eerste tegenslagen geconfronteerd en het laat zien dat Biden moet balanceren. Allereerst moest Biden Neera Tanden, zijn kandidaat die het Office of Budget and Management moest gaan leiden, terug trekken. De Democraten kregen niet genoeg stemmen om haar benoeming door de Senaat te krijgen. Ze had zich in het verleden op Twitter iets te kritisch uitgelaten en van tevoren stond eigenlijk al vast dat Tanden het lastig zou krijgen. Maar het Witte Huis hield tot het laatste moment vast aan haar nominatie. Tanden krijgt waarschijnlijk een andere functie in de regering Biden waar geen goedkeuring van de Senaat voor nodig is.

Vervolgens heeft Biden ook op het buitenlands beleid zijn eerste stappen gezet. Maar waar Biden wel sancties aan Rusland oplegde voor de vergiftiging van oppositieleider Aleksej Navalny, weigerde Biden harde sancties in te stellen tegen Saudi Arabië, in het bijzonder tegen de kroonprins Mohammed bin Salman. Uit een rapport bleek dat de kroonprins direct betrokken was bij de moord op de journalist Jamal Khashoggi in 2018. Maar het koningshuis is een belangrijke bondgenoot van de Amerikanen in het Midden-Oosten en er spelen grote belangen (lees: olie en wapens) een rol. Maar van Biden, die mensenrechten hoog in het vaandel heeft staan en eerder heeft gezegd dat de daders gestraft moesten worden, laat zich hier van een slechte kant zien.

Ondanks deze tegenslagen is 55 procent van de Amerikanen tevreden over hoe Biden het tot nu doet. Donald Trump haalde in zijn gehele termijn nooit de 50 procent. Zijn populariteitspercentage schommelde altijd tussen de 40 en 45 procent.

Biden heeft aangegeven het land weer te willen verenigen, maar de verdeeldheid is nog steeds groot. Een groot deel van de Trump-stemmers gelooft niet dat Joe Biden de verkiezingen eerlijk heeft gewonnen. Het is een open wond die men wellicht door pleisters te plakken en met hechtingen kan proberen te dichten. Maar als dat al lukt, zal het altijd een lelijk litteken achter laten. En de kans dat de wond gaat zweren of weer wordt open gerukt is ook aanwezig. Daar voor is het herstel dat door de regering Biden is ingezet nog erg precair.

Het is een dus niet allemaal eenvoudig voor Biden. Hij had waarschijnlijk niet anders verwacht, maar had misschien toch gehoopt om medewerking van de Republikeinen. Maar de kans daarop is klein, dus zit er niets anders op dan op dit moment doen wat mogelijk is. En dat is, bij gebrek aan goed verband in de EHBO doos, het plakken van pleisters in een verdeeld land.