Dit jaar is het precies 400 jaar geleden dat Henry Hudson de rivier op voer en voet aan wal zette op de plek die we nu als New York kennen. In de eerste jaren, toen Nederlandse kolonisten er zich vestigden heette de plek Nieuw Amsterdam. Om precies te zijn zette Hudson voet aan wal op het gebied wat de indianen die daar leefde Manahatta noemde, nu bekend als Manhattan. De rivier die om Manhattan heen ligt die Hudson opvoer werd later naar hem genoemd.
Op 4 april 1609 vertrok Henry Hudson, in opdracht van de VOC, uit de haven van Amsterdam op zoek naar een nieuwe snelle weg naar het toenmalige Indië. De VOC wilde een andere weg via het noorden, langs de Noordpool, een (kortere) route naar Indië vinden. De route die men tot dan voer, langs Kaap de Goede Hoop, duurde veel langer en was koste meer. Zoals ook Columbus een snellere weg naar het Verre Oosten zocht en in Amerika uitkwam, zo kwam ook Hudson uit in Amerika en niet in Indië, zoals hij dacht.
Dit jaar wordt de relatie tussen Amsterdam en New York gevierd met verschillende bijeenkomsten in zowel Amsterdam als New York. Bij het televisieprogramma De Wereld Draait Door werd al aandacht aan de viering besteed. De burgemeester van Amsterdam, Job Cohen, is voor de viering al bij zijn ambtsgenoot, Michael Bloomberg in New York geweest. Op 4 april was er een bijeenkomst in de Westerkerk in Amsterdam waaronder historicus Geert Mak en voorzitter van het John Adams Institute, Russell Shorto spraken over de vergeten geschiedenis van Hudson, Amsterdam en New York. Beiden schreven er een artikel over dat de zelfde titel had en als boekje als bijlage bij de Volkskrant zat.
Mak en Shorto beschrijven de geschiedenis van Hudson en Amsterdam in de 17e eeuw en onderzoeken eigenlijk wat er nu nog van Amsterdam in het huidige New York is terug te vinden en welke karakteristieken er in New York te herkennen zijn, wat typisch Amsterdams was in de 17e eeuw. Welke sporen heeft Amsterdam en hebben de Nederlandse kolonisten er achter gelaten. Met andere woorden, zijn er in 2009 nog Nederlandse sporen in New York te vinden?
Amsterdam was in de 17e eeuw een stad waar compromissen werden gesloten. Het ‘poldermodel’ dat we nu in Nederland kennen bestond toen al. In Amsterdam woonde en wonen allerlei soorten mensen, immigranten die door de oorlog met Spanje vanuit Frankrijk en België steeds verder naar het noorden vluchten. Het zuiden van Nederland was ook door de Spanjaarden bezet, maar het noorden, waaronder Amsterdam niet. Amsterdam was een echte immigranten stad, zoals New York, dat nu ook is. Hugenoten, Joden, calvinisten, iedereen leefde naast elkaar in Amsterdam en er waren geen scherpe sociale problemen. Er was tolerantie, iedereen kon zijn geloof uitoefenen. Daarnaast heerste er grote welvaart in Amsterdam. De VOC had bijna het monopolie op de handel met het Verre Oosten en Nederland is bekend en groot geworden met de handelsgeest. Zoals Balkenende het noemde, de VOC mentaliteit. Die handelsgeest van verschillende groepen immigranten is ook vandaag in New York terug te vinden.
Amsterdam groeide in de 17e eeuw uit tot het nieuwe, bruisende middelpunt van de toenmalige wereld. Het was een wereldstad waar een immigrantencultuur was en een levendige vrije handel. Amsterdam was, zeker voor de 17e eeuw, een multiculturele moderne stad, zoals New York, dat werd in de nieuwe wereld.
Toen de kolonisten de grond, dat nu Manhattan is, voor 60 gulden van de indianen kochten begonnen ze met drijven van handel met de indianen. De plek waar nu de wereldstad New York ligt werd Nieuw Amsterdam genoemd en de strook van New York tot aan Albany (nu de hoofdstad van de staat New York) en de staten Delaware, New Jersey, Pennsylvania en Connecticut werd Nieuw Nederland genoemd.
De sporen van de Nederlanders zijn nog steeds voelbaar en zichtbaar in New York. Ook de Amsterdamse karakteristieke mentaliteit is voelbaar. New York, is een stad waar niemand zich vreemd voelt, omdat iedereen, zoals Amsterdam dat in de 17e eeuw was, een immigrant is. De Amsterdamse en Nederlandse sporen en mentaliteit zijn anno 2009 nog heel goed zichtbaar en voelbaar in New York. De immigranten, de tolerantie, de diversiteit, de vrijheid en de handelsgeest zijn de sporen die Nederland en vooral Amsterdam in New York heeft achter gelaten. Zoals Amsterdam in de 17e eeuw een wereldstad was en het middelpunt van de wereld was is New York dat in nu de 21e eeuw.
