Amerika-kenners Stan Bos (@StanSchrijft) en Marco van den Doel (@focusonamerica) nemen regelmatig op deze website een stelling in over de Amerikaanse politiek. De één is voor de stelling, de ander is tegen. Gezien de turbulente tijd waarin Amerika verkeert, levert Focus on America in deze opzet vanuit een ander perspectief analyse, duiding en commentaar op de Amerikaanse politiek.

Stelling: De (nieuwe) koers van de Republikeinen is gedoemd te mislukken

Voor:

Het lijkt erop dat de Republikeinse partij langzaam de weg kwijtraakt. In plaats dat ze het graag over het ‘socialistische’ beleid van president Joe Biden willen hebben, zijn ze met allerlei andere zaken bezig. Intern woedde er een strijd over welke koers de partij moest gaan varen. Voor nu hebben de Republikeinen er voor gekozen om Donald Trump en ‘The Big Lie’ te omarmen. De greep van Trump op de partij is zo stevig en de Republikeinen denken dat er zonder hem geen electoraal succes valt behalen.

Maar alle controverse zorgt er voor dat gematigde Republikeinse kiezers zich van de partij afkeren en alleen de extreme MAGA-aanhang over blijft. Afgevaardigde van Georgia, Marjorie Taylor Greene, steeds vaker aangeduid als MTG, zorgt met haar uitspraken niet voor de juiste toon. Ze vergeleek het verplicht dragen van mondkapjes in het Huis van Afgevaardigden met de Jodenster die Joden moesten dragen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Pas na dagen kwam er vanuit de partijtop een verklaring waar de uitspraken van MTG werden veroordeeld. Maar aangezien de QAnon aanhangster door Trump als een grote ster wordt gezien, durven veel Republikeinen niet veel kritiek op haar te uiten.

Het blokkeren van een commissie die onderzoek moet doen na de gebeurtenissen van 6 januari 2021 liet zien dat de Republikeinen niet geïnteresseerd zijn in de waarheid en dat ze bang zijn voor de waarheid. Uit het onderzoek zou wel eens kunnen worden geconcludeerd dat Republikeinse politici en Trump de relschoppers hebben aangemoedigd. En dat komt met de tussentijdse verkiezingen niet zo goed uit. De Democratische fractievoorzitter in de Senaat, Chuck Schumer, zei dat de Republikeinen zich moeten schamen en dat het duidelijk is dat de Republikeinen voor Trump en zijn ‘The Big Lie’ hebben gekozen.

Ook de strengere kieswetten in Georgia, Florida en Texas laten zien welke koers de partij volgt. Vooral Texas spant de kroon. Daar staat in een strengere kieswet dat de uitslag van de verkiezingen kan worden veranderd als de uitslag de Republikeinen niet bevalt. Met andere woorden, alles is erop gericht om te zorgen dat het voor minderheidsgroepen lastiger wordt gemaakt om hun stem uit te brengen.

Maar de koers die Republikeinse partij heeft gekozen, onder druk van Trump, is gedoemd te mislukken. De Democraten zullen de strengere kieswetten aanvechten in de rechtbank en het zal kiesrechtenactivisten de Democraten extra motiveren om Democratische kiezers in 2022 naar de stembus te krijgen. Daarnaast hollen de Republikeinen van incident naar incident en weten ze niet waar ze voor staan. Ondertussen gaat Joe Biden rustig door met de plannen waar het grootste deel van de Amerikanen (ook Republikeinen) positief over zijn. Zijn populariteitspercentage ligt stabiel op 55 procent. Dat is waar de Republikeinen zich zorgen over moeten maken.

In 2020 verloren de Republikeinen met Donald Trump het Witte Huis, het Huis van Afgevaardigden en de meerderheid in de Senaat. Dat zou een teken aan de wand moeten zijn. Maar de weg die de Republikeinen zijn ingeslagen loopt op een gegeven moment dood. Met mensen als MTG is er geen plek meer voor een gematigd geluid en dat zal gematigde Republikeinse kiezers alleen maar afschrikken.

Tegen:

Laten we vooral niet vergeten dat zo’n tweederde van de Republikeinse kiezers er heilig in gelooft dat de presidentsverkiezingen van 2020 zijn gestolen. Er is nul bewijs voor, maar veel kiezers vertrouwen op de woorden van hun grote verlosser, Donald Trump. Ze zijn woedend dat hij geen tweede termijn heeft gekregen. En kijk eens even hoe stevig de grip van Trump op de partij is. Er gebeurt vrijwel niets zonder overleg met de oud-president. Machtige Republikeinen reisden al af naar Mar-a-Lago in Florida om de ring van de keizer te kussen. Mitch McConnell, de machtigste Republikein in de Senaat, had plotseling last van geheugenverlies en kon zich niet meer herinneren dat hij eerder nog vóór een commissie was die de opstand bij het Capitool moest onderzoeken.

Ondertussen passen Republikeinen in door Republikeinen geleide staten de kieswetten aan. Florida, Georgia, Texas, Arkansas; het is slechts een greep uit de ondermijning van het democratische proces. Het motto: als je niet kunt winnen, moet je zorgen dat je in elk geval niet kunt verliezen. Die tactiek hanteerde de Republikeinse partij ook al in 1988 (en de Democraten in het diepe zuiden ten tijde van de segregatie ook) in de strijd tegen Michael Dukakis. Het tij zat niet mee na acht jaar Republikeinse overheersing, dus werd Dukakis in een buitengewoon onfrisse, cynische campagne kapot gemaakt. Gevolg: één van de laagste opkomsten in de geschiedenis. George H.W. Bush werd president.

De Republikeinen kennen de checks and balances van het politieke systeem maar al te goed. McConnell weet dat slechte publiciteit over een onderzoekscommissie hem en zijn partij volgend jaar bijzonder slecht van pas komen. Dus gaat er een streep door. McConnell weigerde vijf jaar geleden Merrick Garland een hoorzitting te geven voor een plek in het Hooggerechtshof, omdat hij vond dat er in een verkiezingsjaar (lees: als er een Democraat in het Witte Huis zit) geen rechters voor ’s lands hoogste rechtbank moeten worden benoemd. Toen kort voor de presidentsverkiezingen van afgelopen jaar Ruth Bader Ginsburg overleed, drukte hij er met hulp van Trump en een Republikeinse meerderheid in de Senaat wél snel een rechter doorheen.

Nu is het de Republikeinse tactiek om ‘The Big Lie’ over de verkiezingsuitslag te omarmen. Daarmee kom ik terug op het begin van dit betoog: het werkt, veel mensen geloven het en dus zien Republikeinen er met hulp van het intens partijdige Fox News brood in om deze nonsens te blijven rondbazuinen. Neem daarbij ook nog de continue aanvallen op dokter Fauci en de regering-Biden en je hebt een giftige cocktail om de Republikeinse basis zó boos te maken dat ze volgend jaar november tijdens de midterms massaal gaan stemmen.

Dat hun gedrag de Amerikaanse democratie ondermijnt, zal ze een zorg zijn. In dit spel draait het maar om één aspect: macht.