Het jaar 2021 loopt ten einde. Het is tijd op terug te blikken op het Amerikaanse (politieke) jaar. Het is tijd om de balans op te maken van het eerste jaar van het presidentschap van Joe Biden.

Na het vertrek van Donald Trump uit het Witte Huis zou de rust in Washington D.C. terug keren. Maar het liep anders. Eerst moest er nog een historische gebeurtenis plaats vinden die het beste omschreven kan worden als een coup om de uitslag van eerlijk verlopen verkiezingen ongedaan te maken. De bestorming van het Capitool door aanhangers van Donald Trump was de climax en het uitroepteken achter het meest onconventionele en controversiële presidentschap in de moderne Amerikaanse geschiedenis.

Een onderzoekscommissie die onderzoek doet na de aanloop en de gebeurtenissen op 6 januari 2021 onthult steeds meer details over de voorbereidingen. De commissie heeft al met veel betrokkenen en getuigen gesproken en het lijkt er steeds meer op dat er gedegen voorbereidingen achter de bestorming zat. Dat de woorden van Trump de menigte heeft opgejut is erg waarschijnlijk. Maar of Trump op de hoogte was van wat rechtse milities en MAGA supporters van plan waren is nog niet duidelijk. Trump probeert wel met alle macht te zorgen dat de commissie niet alle telefoongesprekken, e-mails en andere berichten in handen krijgt.

Nadat Trump voor de tweede keer een impeachmentprocedure aan zijn broek kreeg, die het niet haalde in de Senaat waar de Republikeinen hem opnieuw de hand boven het hoofd hielden, vertrok Trump dan ook naar Mar-a-Lago. Joe Biden werd op 20 januari op de trappen van het Congres in zwaar beveiligd Washington geïnaugureerd als de 46^ste president van Amerika.

American Rescue Plan

De belangrijkste onderwerpen van Biden waren het aanpakken van de coronapandemie en een groot steunpakket door het Congres te loodsen. De coronapandemie is nog niet onder controle. Nadat in het begin het snel ging met het distribueren van vaccins en de vaccinatiegraad steeg, leefde het virus in de zomer weer op. En nu heeft Amerika ook te maken met de omikron variant. Daarnaast laten veel Amerikanen zich niet vaccineren. Daardoor blijft het virus rondwaren en slachtoffers maken. Biden is er niet in geslaagd om dit probleem op te lossen ondanks alle maatregelen.

Om de economische problemen als gevolg van de coronapandemie op te lossen lukte het Biden wel om het American Rescue Plan door het Congres te loodsen. Er was zelfs steun van de Republikeinen.

Diezelfde Republikeinen doen hun best om de bestorming van het Capitool te ontkennen en doen alsof het niet zo veel voorstelde en ondermijnen ondertussen de democratie. In allerlei staten proberen ze het stemmen te bemoeilijken. En er zijn Republikeinen die nog steeds roepen dat de verkiezingen zijn gestolen en daarmee de goedkeuring krijgen van Donald Trump. Trump heeft de partij nog in zijn macht en zijn wil is wet. Ook zijn er Republikeinen in verschillende staten die roepen om opnieuw de stemmen te hertellen. Iedereen die niet loyaal is of nu een boekje open doet over het presidentschap van Trump wordt door hem gecanceld. Het gevolg is dat het land nog steeds onder hoogspanning staat en dat de vrees is wat er in 2020 gebeurde slechts de generale repetitie was voor wat er bij de verkiezingen in 2022 en 2024 kan gebeuren.

Afghanistan

President Biden besloot ook dat het na 20 jaar tijd was om de Amerikaanse militairen terug te trekken uit Afghanistan. De oorlog had lang genoeg geduurd. Biden wilde dit dossier niet doorgeven aan zijn opvolger. De meerderheid van de Amerikanen was het met Biden eens. Maar de terugtrekking liep uit op een fiasco. Toen de Amerikanen met de terugtrekking begon namen de Taliban snel meer van het land over. De evacuatie van de Amerikaanse ambassade in Kabul leek op beelden van toen de Amerikanen halsoverkop Saigon in Vietnam moesten verlaten. De terugtrekking uit Afghanistan was een debacle. Nadat op de luchthaven tijdens de terugtrekking een zelfmoordterrorist zichzelf opblies en daar 13 Amerikaanse militairen omkwamen was het debacle compleet. Biden kreeg veel kritiek en het kwam zijn populariteit niet ten goede.

De Amerikanen hadden de situatie volledig verkeerd ingeschat. Het Afghaanse leger, dat door de Amerikanen was getraind, sloeg op de vlucht of gaf zich over aan de Taliban en binnen enkele dagen stond de Taliban aan de poorten van Kabul. Ze hadden de macht in handen en was Amerika eigenlijk weer terug bij af.

Infrastructuur

En van Bidens grote plannen was om iets te doen aan de belabberde staat van de Amerikaanse infrastructuur. De wegen, bruggen, spoorlijnen en vliegvelden zijn toe aan een grote opknapbeurt. Het lukte Biden na lang onderhandelen een infrastructuurwet door het Congres te krijgen met steun van de Republikeinen. In totaal wordt er 1000 miljard dollar geïnvesteerd in wegen, bruggen, vliegvelden, havens, snel internet en het vervangen van loden waterleidingen. Het was een belangrijke overwinning voor Biden.

Build Back Bettter

Maar geen gratis kinderopvang, geen zwangerschapsverlof en geen ouderschapsverlof. Ook geen goedkopere medicijnen en klimaatmaatregelen die een grote invloed hebben op het alledaagse leven van miljoenen Amerikanen. De Build Back Better-wet die dit alleemal zou regelen komt er niet. Er is één man die het tegenhoudt. Dat is senator uit West Virginia, Joe Manchin. Als enige Democraat in de Senaat wil hij niet instemmen met sociale vangnet van president Biden. Zijn argumenten zijn dat het plan zou leiden tot een nog hogere inflatie en dat de staatsschuld zo nog verder op loopt. Dat klopt niet omdat de plannen gefinancierd worden door belastingen voor de rijkste Amerikanen te verhogen. Maar Manchin die slechts een paar honderdduizend kiezers vertegenwoordigt in de arme staat West Virginia heeft de wet waarmee Joe Biden hoopte de geschiedenisboeken te halen en voor miljoenen Amerikanen het dagelijks leven zou verbeteren de nek omgedraaid. En daarmee is Build Back Better dood.

De wet die miljarden dollars zou kosten komt er dus niet. Maar het Witte Hus geeft niet op. Men gaat waarschijnlijk de wet in kleine stukken opbreken en zorgen dat Manchin bijvoorbeeld wel kan stemmen om de kosten van medicijnen te verlagen. De klimaatmaatregelen waren al uit de Build Back Better plan geschrapt tot groot ongenoegen van de progressieve vleugel van de Democratische partij. Die vleugel is woest op Machina en Biden. Want Biden had verzekert dat hij Manchin kon overtuigen om voor het sociale vangnet te stemmen.

Naast dat Build Back Better het niet haalde kampt Amerika, naast de coronapandemie, met een hoge inflatie. En er zijn problemen in de distributieketen. En dat merken Amerikanen in hun dagelijks leven. Boodschappen zijn duurder en ook de benzineprijzen zijn gestegen.

Als gevolg van al deze problemen en dat Biden er maar niet in slaagt om zijn plannen goed te verkopen is zijn populariteit sterk gedaald. Ook de onrust en de democratische waarden die stap voor stap worden afgebroken heeft Biden niet kunnen stoppen. Ook het land verzoenen wat Biden zo graag zou willen is niet gelukt. Sterker nog, het land is verdeelder dan ooit. Als nog steeds een deel van de Amerikanen de uitslag van de verkiezingen weigert te accepteren dan is het haast onmogelijk om de geest weer in de fles te krijgen. En ook de hoogbejaarde en fragiele Biden gaat dat niet veranderen.

2022

Als we kijken naar 2022 ziet het er somber uit voor Biden. Als hij nog iets wil maken van zijn presidentschap heeft hij nog 10 maanden. De kans is groot dat de Republikeinen na de tussentijdse verkiezingen de meerderheid krijgen in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat. En dan is het over en uit met presidentschap van Biden. De Republikeinen zullen elk wetvoorstel van de Democraten af schieten. Ze zullen Biden niets gunnen. Obstructie zal het Republikeinse devies zijn. Het is te hopen dat Biden in de aanloop naar de tussentijdse verkiezingen nog iets kan presenteren zodat de tussentijdse verkiezingen voor de Democraten niet in een bloedbad eindigt. De voortekenen zijn niet gunstig.

Zo was 2021 een jaar waar Amerika verder polariseerde en er één partij was die de democratie min of meer bij het grofvuil zette en niet geïnteresseerd is in de waarheid. En wie dacht dat het Trumpisme onder de brokstukken en glas van het vernielde Capitool ligt heeft het afgelopen jaar niet opgelet. Amerika gaat zware een onrustige tijden tegemoet. Dat is de les van 2021. Het is een trieste conclusie.