Trumps erfenis

Is Amerika een land in verval? De bestorming van het Capitool in Washington D.C., het symbool van de Amerikaanse democratie, door woedende Trump-aanhangers, opgestookt door de retoriek van Donald Trump, werd door de wereld vol ongeloof, verbijstering en afgrijzen gadegeslagen.

Een menigte Trump-supporters wilde voorkomen dat de verkiezingswinst van Joe Biden formeel door het Congres zou worden bekrachtigd. Verkiezingen waarvan Donald Trump steeds beweert dat die van hem zijn ‘gestolen’, omdat er op grote schaal is gefraudeerd met voornamelijk poststemmen.

De bestorming van het Capitool is het uitroepteken achter een onconventioneel en controversieel presidentschap. Donald Trump laat een land achter dat in verwarring is en langzaam afglijdt naar een diepe crisis. Het is zijn erfenis.

Na tientallen rechtszaken in staten als Pennsylvania en Michigan die allemaal verloren gingen omdat de advocaten niet konden aantonen dat er gefraudeerd was met de stemmen, spannende de Trump-campagne twee zaken aan die door het Hooggerechtshof werden verworpen. Trump pleegde verschillende telefoontjes naar hoge verkiezingsofficials om ze onder druk te zetten de uitslag om te zetten in zijn voordeel. In Georgia vroeg hij de minister van Binnenlandse Zaken van de staat om 11.780 duizend stemmen ‘te vinden.’ Maar toen ook dat op niets uitliep, riep Trump zijn aanhang op om op 6 januari massaal naar Washington D.C. te komen voor de grootste demonstratie uit de Amerikaanse geschiedenis en daar zou de waarheid aan het licht komen. De dag gaat de geschiedenis in als een aanval op de democratie en om te proberen een coup te plegen.

De bestorming van het Capitool door Trump-supporters is het slotakkoord van het presidentschap van Donald Trump. Het is de anticlimax van een presidentschap dat vanaf het begin leugens verkondigde, desinformatie verspreidde, angst zaaide en de democratie ondermijnde. We moeten dan ook niet verbaasd zijn dat de onvrede en woede onder Trump-aanhangers uiteindelijk tot een uitbarsting is gekomen?

Donald Trump heeft vanaf het begin van zijn presidentschap en eigenlijk al ruim daarvoor een cultuur gecreëerd van angst, verdachtmakingen en het omarmen van complottheorieën. Dat begon met de birther movement, waarin werd beweerd dat Barack Obama niet in Amerika is geboren en dus nooit legitiem president is geweest. Obama zag zichzelf genoodzaakt om zijn geboortebewijs naar buiten te brengen waar uit blijkt dat hij in Hawaï is geboren. Daarnaast veroordeelde Trump niet de witte nationalisten en neonazi’s die in Charlottesville marcheerde en de zorgde met zijn retoriek voor bloedbaden in El Paso, Texas en Dayton, Ohio. Hij deed racistische uitspraken over vier vrouwelijke Democratische afgevaardigden met een etnische achtergrond en riep ze terug te gaan waar ze vandaan kwamen, terwijl ze alle vier Amerikaans staatsburger zijn. Trump voerde een hardvochtig immigratiebeleid. Hij voerde een verbod in voor inwoners uit moslimlanden, scheidde kinderen van ouders en wakkerde de angst aan door te zeggen dat er karavanen met immigranten uit Latijns-Amerika in aantocht waren. Daarnaast liet hij een vreedzame demonstratie van Black Lives Matter  hard neer slaan en liet hij nul empathie blijken na de dood van George Floyd en de zorgen over politiegeweld. Ook startte hij een culturele burgeroorlog door Amerijkanen wijs te maken dat de Amerikaanse waarden worden aangevallen, ‘extreem linkse fascisten’ standbeelden en monumenten van patriottische helden willen vernielen en de Amerikaanse geschiedenis willen uitwissen.

Dit zijn voorbeelden hoe Donald Trump een president werd voor slechts een klein van de Amerikanen. Door de angst, de onvrede en onderbuikgevoelens te blijven voeden met ongefundeerde beschuldigingen en beweringen en het omarmen van complotbeweging QAnon en de media als ‘vijand van het volk’ te bestempelen groeide zijn populariteit onder zijn fanatieke aanhang. Dit allemaal met de belofte dat Amerika weer zou worden zo als het vroeger was. En daarmee ontkennen dat Amerika en de wereld veranderen. Hij vervreemde zich met die boodschap ook van een belangrijk deel van het Amerikaanse electoraat.

De tactiek van de verschroeide aarde is wat Donald Trump heeft gedaan. En dat werd mede mogelijk gemaakt door de opportunistische en op macht beluste Republikeinen. Moeten we dan verbaasd dat dan op een dag het symbool van de Amerikaanse democratie wordt bestormd door een woedende menigte? Een woede die mede door een deel van de politici in dat symbool van de democratie is gevoed met een giftige cocktail van zieke loyaliteit aan een autoritaire leider, desinformatie, leugens en complot denken?

De Republikeinen hebben Trump geen strobreed in de weg gelegd. Ze hebben hem de gelegenheid gegeven om de Republikeinse partij langzaam te transformeren in een extreemrechtse beweging waar QAnon-aanhangers en andere radicale figuren welkom zijn. Ze hebben hem de partij laten kapen en zagen niet dat hij het ambt misbruikte. Maar omdat ze met Trump in het Witte Huis hun macht konden behouden en uitbreiden lieten ze alles toe. En ze schamen zich er niet eens voor.

Toen Donald Trump de verkiezingen verloor besloten veel Republikeinen het democratische proces terzijde te schuiven en liepen ze achter de leider aan om er alles aan te doen om hun macht te consolideren. Trump kreeg onvoorwaardelijke steun van hen en dus zijn de Republikeinen dus mede verantwoordelijk voor de ondermijning van de democratie en de uitholling van het systeem. De bestorming van het Capitool hebben zij dan ook mede op hun geweten. Ze hebben meegeholpen aan de aanval op de democratie deze aan het wankelen gebracht, maar wassen nu hun handen in onschuld.

Donald Trump laat een land achter dat in verschillende opzichten in puin ligt. Het land kampt met immense problemen op het gebied van de werkgelegenheid, de kloof tussen arm en rijk, klimaat en rassen ongelijkheid.

Het politieke systeem is kapot en de democratie heeft grote schade opgelopen. De verdeeldheid is groter dan ooit en het politieke klimaat is al decennia verziekt. Of het ooit nog goed komt is de vraag. De toekomst ziet er niet rooskleurig uit. Amerika staat aan de vooravond van een politieke burgeroorlog. Uiteindelijk zal Amerika ook deze crisis overleven, maar het gaat eg lang duren.