Retoriek Trump mede oorzaak schietpartijen

De schietpartijen in El Paso, Texas en Dayton, Ohio, laten (opnieuw) diepe wonden in de Amerikaanse maatschappij achter, maar laten ook zien dat er iets aan het vuurwapengeweld moet worden gedaan. Maar bij de schietpartij in El Paso en in mindere mate bij het bloedbad in Dayton is er een verband te leggen met het huidige verziekte (politieke) klimaat en de retoriek van president Donald Trump. Dit in tegenstelling tot schietpartijen in Aurora, Las Vegas, Parkland en de andere mass shootings die dagelijks plaats vinden, maar die niet het nieuws halen.

Het bloedbad in een uitgaansgebied in Dayton was de 250^ste schietpartij in 2019. Een trieste constatering. En het zal niet de laatste zijn. Op het moment dat je dit leest komt er weer iemand in Amerika om het leven door vuurwapengeweld.

Na de schietpartij in El Paso, gepleegd door een jonge blanke man die vanuit Allen, Texas naar El Paso was gereden omdat hij zo veel mogelijk Mexicanen en latino’s wilde doden, werd al druk gespeculeerd of er een link gelegd kon worden tussen het manifest dat de schutter op het internet had geplaatst en de retoriek en het taalgebruik van president Trump over Mexicanen en immigranten. De website waar het manifest op werd geplaatst is populair in extreem-rechtse kringen en populair bij witte nationalisten.

De schutter verklaarde in zijn manifest dat hij een einde wilde maken aan de ‘invasie’ van latino’s die langzaam het land overnemen en de witte/blanke Amerikanen willen vervangen. Woorden als een ‘invasie van immigranten’ en dat Mexicanen ‘verkrachters en misdadigers’ zijn werden door Trump in zijn campagne gebruikt. Het verband van de taal in het manifest en het taalgebruik van Trump was eenvoudig te leggen.

Witte suprematie en nationalisme is een groeiend probleem in Amerika. Witte nationalisten en neonazi’s zijn er altijd geweest. Maar deze groepen opereerde altijd in de schaduw. Sinds Trump aan de macht is treden dit soort groeperingen steeds meer in de openbaarheid met als bekendste voorbeeld de mars en demonstratie in Charlottesville. Toen Trump de witte nationalisten en neonazi’s niet veroordeelde door te zeggen dat er “very fine people on both sides” waren, was dit een enorme opsteker voor deze extreem-rechtse organisaties. De groeperingen zien in Donald Trump iemand die hen steunt en in het huidige klimaat, mede door het beleid van Trump, zien deze groeperingen de kans om hun ideeën meer in de openbaarheid te brengen en wordt dit door meer mensen als legitiem gezien.

De schutter in Dayton was een links figuur die als Democratische kiezer stond geregistreerd en was van plan op Elizabeth Warren te gaan stemmen. Zijn motief is niet duidelijk, maar hij de kans dat zijn daad een reactie was op het bloedbad in El Paso is goed mogelijk.

President Trump gaf een verklaring over de schietpartijen in El Paso en Dayton. Na de gebruikelijke thoughts and prayers, die niets zeggend zijn, zei hij dat dit soort geweld komt door mensen die geestelijk ziek zijn en dat dit soort geweld wordt aangewakkerd door gewelddadige videospelletjes. Het ging niet over de wapens. En hij repte met geen woord over zijn eigen racistische en xenofobe taalgebruik en noemde de latino gemeenschap niet. Eerder had Trump het gehad over zogenoemde background checks, zodat mensen moeilijker een vuurwapen kunnen kopen, maar in zijn toespraak repte hij daar met geen woord meer over.

Men moet overigens niet zo veel waarde hechten aan de toespraak. De tekst is door Trumps medewerkers geschreven, maar het kwam nogal geforceerd over. Hoe Trump er zelf over denkt kunnen we wel raden en bleek later ook op Twitter.

De Democratische presidentskandidaten waren snel met hun reacties. Veel kandidaten veroordeelde president Trump die ze verantwoordelijk houden voor de schietpartij in El Paso toen de tekst van het manifest naar buiten kwam en er woorden in stonden die Trump veelvuldig gebruikt. Trump kan natuurlijk niet echt persoonlijk verantwoordelijk worden gehouden voor het feit dat iemand in een supermarkt het vuur opent en zo veel mogelijk latino’s probeert te doden, maar verschillende presidentskandidaten, zoals Beto O’Rourke, die afkomstig is uit El Paso, legde wel het verband tussen de retoriek van Trump en dat dit de schutter wellicht heeft geïnspireerd om dit bloedbad aan te richten. “Deze witte mensen worden gemotiveerd door de angst die deze president verspreidt”, aldus O’Rourke.

Het klinkt misschien cynisch, maar de schietpartijen zouden de Democratische presidentskandidaten kunnen helpen. Voor Beto O’Rourke, die het niet zo goed in de peilingen doet, zou het bloedbad in El Paso kunnen helpen. Dit klinkt erg cynisch, maar dit soort incidenten worden vaak gepolitiseerd en politiek uitgebuit.

Trump zegt dat er geen verband is tussen zijn taalgebruik en de schietpartijen. Het ligt helemaal niet aan hem. Volgens Trump brengt zijn retoriek het land juist bij elkaar. Je vraagt je steeds vaker af in wat voor wereld deze president leeft en of hij totaal niet beseft wat hij zegt en hoe dat overkomt.

Daarnaast verdraaien de fake news media volgens Trump zijn uitspraken en boodschap. En zijn de Democraten schuldig voor de problemen, want zij zijn voor open grenzen wat zorgt voor de massale invasie van immigranten. Minder immigranten betekent dat er ook minder dode immigranten te betreuren zijn bij dit soort schietpartijen, zo is waarschijnlijk Trumps gedachte.

Het openlijke racisme en xenofobie waar Trump zich schuldig aan maakt zorgt er wel degelijk voor dat sommige mensen het heft in eigen hand nemen. En er zelf voor gaan zorgen dat de ‘invasie’ van latino’s stopt, zoals de schutter in El Paso deed. De schutter was helemaal niet geestelijk ziek en was niet beïnvloedt door gewelddadige videospelletjes. Het was een terroristische daad. Hij was beïnvloed door de uitspraken van Trump die witte suprematie nooit sterk heeft veroordeeld en Amerikanen die niet blank zijn uitscheld en oproept terug te keren naar het land waar ze vandaan komen. Het gaat om Amerikaanse staatsburgers. Dit zijn racistische uitspraken die zorgen voor nog meer verdeeldheid en kan mensen op verkeerde ideeën brengen.

Trump gebruikt harde en scherpe woorden. Hij schiet zijn uitspraken via Twitter de wereld in. Hij schiet verbaal met scherp. De schutter is schuldig, want hij haalde de trekker over, maar werd geïnspireerd door Trumps taalgebruik. Dus in zekere zin is Trump ook (deels) schuldig met zijn harde retoriek.

Na elke schietpartij zie je na de verontwaardiging en het verdriet altijd twee dingen gebeuren. Allereerst schiet de verkoop van vuurwapens omhoog. Dit gebeurde ook na de schietpartijen in El Paso en Dayton. Dat is een gevolg van het tweede wat je ziet gebeuren. Politici praten over strengere wapenwetgeving en dat maakt mensen ongerust, omdat ze bang zijn dat ze geen wapen meer kunnen aanschaffen, dus stijgt de vuurwapenverkoop na elke schietpartij. Zo komen er weer meer vuurwapens in omloop.

Maar de roep om strengere wapenwetgeving klinkt altijd na een schietpartij, maar ebt snel weer weg. Er verandert niets. En de kans dat er ook nu niets verandert is erg groot. De National Rifle Association (NRA) is erg machtig een geeft vaak miljoenen dollars aan Republikeinse politici en deze machtige organisatie en vuurwapenfabrikanten wil je niet tegen je krijgen. Zij zijn goed in het mobiliseren van hun achterban.

De Republikeinen hebben de meerderheid in de Senaat en zullen een wet voor veel strengere wapenwetgeving niet zomaar aannemen. Er ligt een wet dat in het Huis van Afgevaardigden zowel door Democraten als Republikeinen is aangenomen om de zogenoemde background checks in te stellen. Daarnaast werd in 1994 een wet aangenomen waarbij er een verbod kwam op semi-automatische vuurwapens, zoals de AR-15. Dit verbod was voor 10 jaar en liep in 2004 af. Deze wet werd niet verlengt wat zorgde dat de verkoop van semi-automatische vuurwapens weer rustig door ging. En de schutters in EL Paso en Dayton konden allebei met een AR-15 de bloedbaden aanrichten.

Daarnaast verschillen de wetten ten aanzien van vuurwapens per staat. Texas heeft een hele soepele wapenwetgeving en in andere staten, waar vooral Democraten de meerderheid hebben, is er strengere wetgeving. Dus om iets te doen aan het vuurwapengeweld is landelijke wetgeving nodig.

Maar Donald Trump liet toch weten dat er misschien iets gedaan kan worden aan de wapenwetgeving. Trump zei dat hij de background checks wil invoeren. Dat zei hij na de schietpartij in Parkland ook. Maar vervolgens gebeurde er niets.

Het is dus wachten op de volgende schietpartij. Maar het verleden laat zien dat er op het gebied van vuurwapenwetgeving niets zal veranderen. En Trump zal zijn taalgebruik en zijn retoriek niet veranderen. En dat is een trieste conclusie.